AUTOR: DR WITALIJ ROSOWSKI
1. Z historii wsi i osadnictwa polskiego
Niewiadomo dokładnie kiedy powstała wieś Szaraweczka,
położona nad rzeką Płoską, niedaleko Płoskirowa. Już na początku XVII wieku wchodziła ona w skład starostwa płoskirowskiego. W latach 1672-1699 Podole znalazło się pod okupacją Turków. Wówczas ziemie te uległy ogromnemu spustoszeniu. W XVIII wieku starostwo powraca do swoich właścicieli Zamojskich. Na sejmie 1764 roku zapewniono dożywocie na starostwie płoskirowskim ordynatowi Klemensowi Zamojskiemu. W 2 poł. XVIII wieku starostwo dzierżawiła Konstancja z Czartoryskich Zamojska.
Po rozbiorach Rzeczpospolitej, cesarzowa Katarzyna II darowała wieś Szaraweczkę wraz z innymi miejscowościami feldmarszałkowi Gudowiczowi. Pod koniec XIX wieku należała ona do ich sukcesorów Lizogubów.
Szaraweczka, podobnie jak inne okoliczne osady, została zasiedlona przez starościnę płoskirowską pod koniec XVIII wieku kolonistami polskimi z Mazur. Mieszkańcy z tych miejscowości, jak sami dowodzą, przybyli na Podole z Kujaw. Mazurzy bardzo mocno odróżniali się od innych warstw ludności podolskiej. Byli oni dość zwartą grupą społeczną, co pozwoliło im zachować swoje pierwotne zwyczaje, stroje, a nawet specyficzną wymowę.
W XIX wieku Szaraweczka należała do gminy Malinicze powiatu płoskirowskiego, guberni podolskiej. W łatach 80 – tych XIX wieku Szaraweczka miała, 145 domów i 732 mieszkańców. Miejscowość ta była niemalże w 100 % zamieszkała przez ludność polską i katolicką. Według pierwszego ogólnorosyjskiego spisu ludności, z 1897 roku we wsi Szaroweczka, 99,6% była wyznania katolickiego (1 368 osób). Pod względem liczby ludności katolickiej, miejscowość ta należała do największych w całej guberni podolskiej.
2. Z dziejów parafii płoskirowskiej
Szaraweczka, jak wiele okolicznych wsi, przynależała do katolickiej parafii w Płoskirowie. Przed rewolucją była to największa parafia na Podolu i liczyła 12 600 wiernych.
W tym mieście kościół katolicki istniał już w XVII wieku, jednak został zniszczony przez Turków. W latach 1710-1714 staraniem księdza Bartłomieja Rybnickiego i starosty Tomasza Zamojskiego, na tym miejscu został zbudowany nowy drewniany kościół p.w. św. Anny.
Dopiero w 1801 roku w Płoskirowie kosztem Macieja Żurowskiego powstała murowana świątynia. Pod koniec XIX wieku płoskirowski kościół odrestaurowano i nadano mu nowe wezwanie Niepokalanego Poczęcia NMP .
Ogromne zasługi dla parafii, płoskirowskiej miał jej ostatni przedrewolucyjny proboszcz ks. Kazimierz Nosalewski (1871-1947). Poczynając od 1906 roku w całym powiecie płoskirowskim wprowadził tajną oświatę polską, zakładając sieć ochronek i szkól. W latach 1908-1910 zbudował w Płoskirowie wspaniały nowy kościół, który mógłby pomieścić tak licznych parafian. Niestety świątynia ta została w 1936 roku zamknięta i wysadzona w powietrze przez władze sowieckie.
Po ostatecznym zajęciu tych terenów przez bolszewików w listopadzie 1920 roku ówczesny proboszcz płoskirowski ks. Jan Maciejski (1882-1947), w obawie przed prześladowaniami, musiał opuścić swoją parafię. Miejscowym katolikom udało się jednak wkrótce pozyskać dla swojego kościoła księdza Zygmunta Kwaśniewskiego (1877-1937), który wracał do swojej parafii w Bracławiu. Od tego czasu, aż do aresztowania w 1930 roku, był on stałym duszpasterzem parafii płoskirowskiej. To dzięki jego inicjatywie we wsi Szaraweczka katolicy postanowili zbudować w połowie lat dwudziestych własną kaplicę.
ciąg dalszy wkrótce
